ZONGULDAK GEZİ REHBERİ

ZONGULDAK GEZİLECEK YERLER

Madenleri yönünden ülkemiz zengin maden yataklarına sahiptir. Özellikle de cumhuriyetin ilk kurulduğu yıllarda bir elmas kadar değerli olan kömür madeninin ülkemizdeki adresi ise Zonguldak ilidir. Bu konuda ekonomik açıdan kalkınan bu ilin madencileri hakkında geçenlerde çok eski köşe yazıları okumuştum... Ve bu sebeple de buraları görmek istedim. Okuduğum ve duygulandığım bir yazıda şimdi her ne kadar doğalgaz gibi bir kaynakla ısınıyorolsak dabizlerin çok küçükken evlerimizde ısınmak için kullandığımız kömürü çıkartan madencilerin yaşamış olduklarıgrizufaciasıyla ilgiliydi... Madenlerin getirdiği ekonomik değer, beraberinde feda edilen hayatlar ve bu yaşantının süregeldiği atmosfer içerisinde var olan doğasal güçler bende merak uyandırdı... İşte bu nedenle de Zonguldak'ta gezilecek yerleri araştırmaya başladım. “Zonguldak’ın derin toprakları altındaki servet-i medeniyye ne kadar kıymetli ise, bizim nazarımızda Zonguldak’ta o kadar kıymetli bir vilayetimizdir.” bu söz Türk milletinin lideri M. Kemal Atatürk tarafından söylenen bir sözdür. Bu sözle aslında bu topraklar için her şey anlatılmakta... Zonguldak değerli güzelliklere sahip bir il. İnsanı, doğası, yeraltındaki gücüyle bir bütün oluşturmakta. Şehir tüm varlıklarıyla beraber sürdürüyor varlığını zamana karşı...

Sandrake, Zongalık ve en son Zonguldak ismi ile anılan il, cumhuriyet döneminde en hızlı gelişen illerden birisidir. Pek çok kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapmış olan il, zamanla Türkleştirmek için çaba harcanmış, bugün iseTürk gelenek ve kültürlerinin özelliklerini gösteren bir ilimizdir. Kadınların şalvar giyerek kısa topuklu ayakkabılarla tamamladıkları kıyafet kültürü ve erkeklerin seğmen üslubundaki giyim tarzları ile günümüzde gelenek ve göreneklerini halen koruyabilen bir şehirdir. Zonguldak konusunda beni düşündüren en önemli şey yörenin halk oyunlarıydı. Küçük efe, seğmen gibi oyun türleri Zonguldak’ın başlıca halk oyunları arasında yer almakta olup, ilin ayrıca düğünlerde, özel günlerde sıkça oynamayı tercih ettiğiKöroğlu, Sepetçioğlu-Çardak, Aç kapı, Beylere, Aman gibi zeybek oyunları, Amani, Kaşık oyunu, Çıtırdağ ve Gençosman oyun türleri de bulunmaktadır.

Yeşili, mavisi ve karaelmasıyla bilinen bu şehir turizm faaliyetleri açısından yaz turizminde çok uzun bir süreye sahip olmasa da sunduğu kısacık zaman aralığında bile görülmeye değer özellikler taşımaktadır. Ülkemizde kömür madeninin çıkartıldığı bir il olan Zonguldak’ta Demir Çelik fabrikası gibi sanayi oluşumları göze çarpmakta olup, akarsuları, dereleri, çayları, şelaleleri, mağaraları, kalesi, plajları, mesire yerleri ve barajlarıyla birlikte tarihi güzelliklerin yer aldığı güzel bir batıKaradeniz ilidir. Bu sebeple Zonguldak’da gezilecek yerleri görmek için çabalamam... Peki, Zonguldak iline nasıl gidilir?

İlin ulaşım olanakları karayolu, demiryolu, havayolu ve deniz yolu alternatiflerin içermektedir. Yalnız deniz yolu kanalıyla ilde genellikle yük taşımacılığı yapıldığı bilinmektedir. Aynı şekilde demiryolu taşımacılığında da bilinen şey ise diğer bölgelere hem yolcu hem de yük taşımacılığı yapıldığıdır. Havayolu ile ulaşım olanakları açısından Çaycuma’da yer alan havaalanının olması bu konuda bir alternatifin var olduğunu düşündürür fakat bu havaalanı çok etkin çalışan ve yılın her zamanı yolcu karşılayan bir havalimanı değildir. Bu sebeple “Zonguldak iline nasıl gidilir?” sorusuna yanıt olarak en ideal seçenek karayolları verilebilir. İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlere olan uzaklığı açısında aslında tam orta konumda bulunan Zonguldak’ın karayollarında dağların içerisine oyularak tastan duvarlarla desteklenmiş upuzun tünellerin varlığı ilginizi çekecektir. İstanbul ile Zonguldak arası mesafe 331 km olup, ortalama yolculuk süresi dört saat kadar sürmektedir.  Virajlı yolları, tepelerden inen dik yokuşları olan bu yollarda trafik kurallarına uymayı ihmal etmeyin... Ankara ile 275 km uzaklıkta bulunan il, ortalama varış süresi üç buçuk saatte yolcu taşınmaktadır. Öte yandan KocaeliZonguldak arası 245 km. mesafe bulunduğundan ötürü ortalama iki buçuk saatte iller arasında ulaşım sağlanabilmektedir. Zonguldak ilinden karayolları ile Düzce’ye kadar varıldığında Ankara yönündeki iller için Kaynaşlı bulunan otoban girişleri ile otobana bağlanarak kısa sürelerde ulaşım olanaklarından yararlanabilirsiniz. İlin Sakarya ile olan uzaklığı ise 187 km olup, ortalama iki saatlik yolculuk süresi barındırmaktadır. Zonguldak otogarı ve havaalanından şehir merkezine ulaşım için taksi, araç kiralama, minibüs ve belediye otobüsleri seçenekleri olduğunu aklınızdan çıkartmayın. Özellikle de şehir merkezinin iki farklı tepesi olan site ve kapuz tarafına gidebilmek için minibüsler çok işlek olarak çalışmaktadır.

Coğrafik açıdan Batı Karadeniz bölgesinde bulunan ilde kent toprakları engebeli araziler üstüne kurulmuş olup, akarsuları, çayları, vadileri, dereleri ile tam bir doğa harikası bir yerdir. Hititler, Frigler, Persler, Romalılar ve Bizanslılardan sonra Selçuklu egemenliği altına girmiş bir il olup, Danişmend, Candaroğlu ve Osmanlı medeniyetlerini de yaşatmıştır. Ereğli, Alaplı, Çaycuma ve Gökçebey ilçelerine sahip olan il sadece doğal güzellikleri adına bile görülmeye değerdir. İğne yapraklı çam ağaçlarıyla kaplı yüksek kesimleri bulunan il, daha aşağılarda yayvan yapraklı, akarsu kenarlarında ise kavak, söğüt gibi ağaçlar bezenmiş ve yeşilin bütün rengini içermektedir. Zonguldak’ın gezi rehberinde değer yerleri hakkında neler söyleyebiliriz?

Zonguldak’ta gezilecek yerler açısından bir listeye ihtiyacınız var ise ilk sıralara gökgöl mağarasını yazabilirsiniz. Astım hastaları için iyi gelen bir atmosfere sahip olan bu mağara damla taslar, sarkıtlar ve dikit sütunlarıyla sizi etkileyecek güçtedir. Görünüşü ile insanın gizemin arkası nedeniyle içini ürperten fakat doğal oluşumların güzellikleri nedeniyle beğenebileceğiniz bir yer olarak listenizde yer alabilir. Listenize ilave edebileceğiniz ve görmeden dönmemenizi önerdiği yerlerden birisi de Filyos kalesidir. Zonguldak Çaycuma ilçesinde bulunan kale, deniz manzarası ve plajlarıyla sizi etkileyecek kadar güzel görünmektedir. Özellikle de yaz mevsimlerinde kalabalık olan kalenin etrafındaki manzara ile çayımızı yudumlayabilirsiniz. Enerji içme suyu ve sulama sistemi amacıyla inşa edilen Kızılcapınar barajı da görmek isterseniz. Zonguldak Kızlar çayı üzerinde bulunmakta olup, ilgi gören yerlerden birisidir.

Müzeleri yönünden ilde ziyaret edebileceğiniz Atatürk kültür sitesi ilin Ereğli ilçesinde bulunmakta olup, ilginiz çekebilecek yer olarak listede yer alabilir. Tarihi değerler yönünden Halil pasa konağını da görmeyi unutmayın. Orta sofalı plan için kargir bir yalı olan bu konak, antik slopi malzemelerden yapılmış olduğu için yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Üç katlı olan bu yapının birinci katında, Ereğli ve çevresinde toplanan Grek, Roma, Bizans dönemlerini yansıtan mermer mezar stilleri, pişmiş toprak amphoralar, figürlü mermer sütun başlıkları, cam kaplar ve takılar, çeşitli madeni eserler ve pişmiş topraktan yapılmış kaplar, kandiller, dokuma ağırlıkları ve figürlerden oluşan arkeolojik eserler yer almaktadır.  Lidya, Grek, Roma, Bizans, Abbasi, Emevi, Sasani, Artuklu, Selçuklu ve Osmanlı sikkeleri koleksiyonlarından oluşan eserler sergilendiği için mutlaka görmeniz gereken bir yerdir. Müzenin İkinci katında ise çeşitli erkek ve kadın giysileri ile yöreye özgü bir dokuma olan "Elpek" kumaşı ve ipliği, dokuma aletleri, mendil, bohça, örtü gibi dokuma türleri, silahlar, takılar, mühürler tütünle ilgili eşyalar, tespih, saat, mutfak eşyaları, ölçü ve tartı aletleri ve yazma eserlerden oluşan yöresel etnografik eserler sergilenmektedir. Müzenin üçüncü katı dönemine uygun döşenmiş müze-evi olarak düzenlenmiş ve teşhir edilen koleksiyonları içerir. Bahçesinde ise, çeşitli dönemlere ait lahitler, sütun başlıkları, sütun kaideleri, sütunlar, yazıtlı bir taş, mimarî parçalar ve bir anıt mezardan oluşan taş eserler sergilenmekte olup, Zonguldak iline gelindiğinde tarihin derinliklerine inmek isteyenler için ideal bir gezi noktasıdır.

Batı Karadeniz’in tertemiz serin sularını barındıran Zonguldak ili seksen kilometrelik plaj ve kumsallara sahiptir. Plajların derinlikleri birbirlerine göredeğişkenlik gösteriyor olsa da denize girmek isteyenler için mükemmel bir rota oluşturmaktadır. Kozlu plajı, kapuz plajı, ılıksu plajı, kandilli plajı, ereğli plajı gibi çok sayıda plaj seçeneği içerisinden seçim yapmak size kalmış… Yalnızca belirtmek isterim ki ılık su plajı tepede bulunan yoldan aşağıya doğru inilerek ulaşılan bir plaj olup, bu plajın bulunduğu yere akasru akmaktadır. Yeşilliklerin içerisinde saklı kalna bu doğa harikası yerde kamp kurma, piknik yapma beach voley, su sporu gibi etkinlikler yapılabilmektedir. Oldukça güzel görünen bu plajda yiyecek, içecek, ulaşım gibi ihtiyaçlar ise düşünülmüş Zonguldak il merkezinden kalkan belediye otobüsleri, minibüsler, taksi ya da araç kiralama seçenekleriyle buraya ulaşabilirsiniz. Ilık su plajının dalgalı bir özellik göstermesi bazı kişilerin denize girme konusunda tereddütler yaşamalarına neden olabilir. Aslında bu durum Karadeniz’in normal halidir. Sonuçta hırçındır. Zonguldak’ta Ereğli ilçesinde bulunan Ereğli Demir Çelik Fabrikasına ait olan tesisin plajı ve ereğli belediye plajı upuzun uzanan sahil kıyısında yıllardır varlığını sürdürmektedir. Buralar deniz için seçebileceğiniz en güzel mekânlarıdır, Ereğli’nin. Yol kenarına arabınızı çekerek piknik yapacak mesire alanlarının var olması buranın tatilciler için daha çok tercih edilmesini sağlamaktadır. Ereğlinin alaplı bölgesine doğru ilerledikçe daha sakin, tertemiz kumu bulunan karadeniz plajları karşılar sizi. Derinlik bakımından sığ olan bu plajlar yüzme bilmeyenler için en başta tercih edilen mekânlardır. Fakat zonguldak merkezde gitmiş olduğunuz plajlar için derinlik söz konusu olursa bu aynı değildir. Zonguldak merkezde su hemen derinleştiğinden biraz ürkütebilir.

İyi bir belediyeye sahip olan ereğli ilçesi her yıl çilek festivali düzenlemekte ve ilçenin çevresinde bulunan hatta diğer illerden gelen ziyaretçilerle dolmaktadır. Festival programları ile mütiş bir senaryo yazan ereğli akşamları ışıklar içerisinde bir yer olarak sizi barındırır. Kütürel, sosyal ve ekonomik anlamda gelişmiş olan bu ilçede görmeniz gereken çok sayıda tarihi ve doğal güzellik bulunmaktadır. Mesire yerleri açısından ilin su kenarı olan her yeri sizin. Yine şelaleleri açısından Ereğli güneşli şelalesi trekking amaçlı kullanılan bir yer olup, ziyaret almaktadır. Zonguldak Ereğli ilçesinde bulunan cehennem ağzı mağaralarını da gezmeyi unutmayın. Ereğlide radara da gidebilirsiniz. Yine kandilli tarafında bulunan kayalıkların bulunduğu yerden oltanızı denize sallayarak balık tutabilirsiniz. Ereğli ilçesi Zonguldak ilinin küçük istanbulu gibi bir yerdir. Gelişmiş bir yer olmasında etkin olan ereğli demir çelik fabrikasının olanaklarını sonuna kadar kullanmaktadır. Bu arada kopuk olu mu bilmiyorum ama zonguldak ilindeyken emirgana gidip çayınızı içmeyi unutmayın…

Zonguldak ili içerisinde yer alan gezi noktalarını bitirdiyseniz siz artık çevresinde yer alan güzellikleri keşfetmek için yola çıkabilirsiniz. Zonguldak’ın çevresinde Düzce, Bolu, Bartın ve Karabük illerine de geçiş yapabilirsiniz. Bu konuda Düzce ilini tercih ederseniz Akçakoca sahiline giderek yürüyüş yapmanızı ve ilçenin tepesindeki kalenin ayakları altında denize girmenizi öneririm. Yine Akçakoca’da bulunan çatı cafede karnınızı doyurabilir, denizin kenarında dalga sesleri eşliğinde çay, kahve içebilirsiniz. Bartın yönüne gitmeye karar verdiyseniz de Amasra turistik açıdan ziyaret edilecek çok sayıda değer taşımaktadır. Karabük’te Safranbolu evleri, Bolu’da kayak merkezi hangisini tercih ederseniz yeni keşifler sizi bekliyor... Düzce iline Alaplı taraflarından gelmek şartıyla yol alırken yer alan bir saklı cenneti de size belirtmek isterim. Burasının herhangi bir adı yok. Ya da varsa da ben bilmiyorum. Ama tepeden akan şelaleden gelen suyun düzlüğe inerek denize ulaşmak için durgunlaştığı ve yavaş yavaş süzüldüğü yerde çevresi ağaçlarla kaplı bir mesire alanı var. Burasını gördüğünüzde aslında benim mükemmel olarak nitelendirmemmin bile yetersizliğini düşüneceksiniz. Güzel olan yanı ve benim Zonguldak gezi rehberine dâhil ettiğim fotoğraf karelerine yansıyan manzara ise suyun içerisine masasını kurmuş ve ayakları suyun içerinde piknik yapan insanlardan oluşuyor. Bir de bu görüntüye yeşillik ve beraberinde olan dev gövdeli ağaçların yer alması hatta derenin üzerinde kıvrımlar yaparak göğe uzanması ayrı bir hava katıyor buranın dünyasına… Kuş sesleri arasında işte size muhteşem bir piknik fırsatı… Bolu abant gölüne gitmek te fena olmaz hani… Gölün yanında bulunan güzel bir dağ evi ile suya yansıyan gölgesi düşer genellikle fotoğraf karelerine… Burası özellikle yaz aylarında piknikçiler tarafında dolup taşar. Gölün etrafında bulunan patika yolda ata binmek, fayton turuna çıkmak, bisiklet turuna çıkmak gibi birçok seçeneğiniz bulunmakta… Yeşilin her rengine sahip büyük ormanların içerisinde yer alan bolu abant gölü, doğal güzellikleri ile sizi büyüleyecek türden… Burada bulunan otel seçeneği ise yerli ve yabancı turistlerin göl kenarında konaklayabilmeleri için iyi bir fırsat oluşturuyor.

Zonguldak turizm açısından çok fazla yabancı turist ağırlayan bir il olmadığından ötürü burada dolar ve euro üzerinden hizmet veren yerlere denk gelmezsiniz. İl olarak Türkiye topraklarında geçerli olan Türk lirası kara birimiyle ilde istediğiniz şekilde nakit harcamalarınızı yapabilirsiniz.

Konaklama olanakları yönünden seçim size kalmış. Hangi ilçesinde kalmak istiyorsanız oldukça ekonomik rakamlarla hizmet veren otel, pansiyon gibi konaklama yerleri barındırmaktadır. Bu konuda Zonguldak ‘ta kalmaktan zevk alacağınız bir ilce olarak küçük İstanbul olarak tanımlanan Kdz. Ereğli ilçesini tercih etmenizi öneririm. Yine Zonguldak merkezde bulunan otelleri de konaklama amacıyla tercih edebilirsiniz.

İlin yöresel lezzetlerinin tadına bakmamak olmaz elbette... Zonguldak’ta yöresel lezzetler arasında yediğim en ilginç tat galdirek adında bir ottan yapılıyordu. Galdirek temizlenmesi bakımından biraz zahmetli bir bitki. Yemek ise bitkinin kökünden yapılıyor. Pastırma kullanılarak pişirilen bu lezzeti buraya gelirseniz denemenizi tavsiye ederim. Zonguldak yöresinde bulabileceğiniz diğer bir lezzette keş... Eriştenin üzerine kavrulup ya da kavrulmadan atılınca lezzeti bir başka güzel oluyor. Keş dediğim şey, bildiğiniz peynirin kurutulmuş hali gibi bir şey. Mantı, ince yufka, makarna gibi yemek çeşitlerini tamamlamada kullanılıyor. Ayrıca su böreği, kabaklı börek, bazlama, cizleme, gözleme, kömeç ekmeği, pide türleri, tarhana çorbası, uğmaç çorbası, göce çorbası, malayı yöresel yemekler arasında bulunmakta olup, tadabilirsiniz. Birde Ereğli pidesi ve Osmanlı çileği, Çaycuma yoğurdu, Devrek çöreği ve simidi ile Zonguldak ormanlarında yetişen kuzu kestanenin tadına bakmamak büyük kayıp olur sizin için...

Zonguldak iline gelenlerin yapmadan dönememsi gereken şeyler vardır tabiki... Zonguldak gezi rehberinize bunları eklemeyi ve yıldızla işaretlemeyi unutmayın. Bunlardan ilki Karadeniz’e olta sallamadan dönmemek, inanılmaz zevk alacaksınız. Doğa yürüyüşleri yapmak, sol tarafınıza deniz size eşlik edecek... Tabi bu denize girmemek olmaz, atlayın suya doyasıya yüzün... Mutlaka uzun Mehmet anıtını görmeye gidin... Harmankaya şelalelerinin yanında çayınızı için. Devrek ilçesinin bastonözü ilcesineuğrayın. Kdz Ereğli sahiline mutlaka ama mutlaka uğramadan dönmeyin. Çaycuma kaşarının tadına bakmadan buralardan ayrılmayın.