Gülhane Parkı
calendar_today
Gülhane Parkı Hakkında Genel Bilgi Gülhane Parkı, İstanbul’un ünlü ve önemli ilçelerinden biri olan Fatih’in Eminönü semtinde bulunmaktadır. Alay Köşkü, Sarayburnu ve Topkapı arasında yer almakta olan Gülhane Parkı, eski zamanlarda Topkapı Sarayı’nın bahçesinin bir kısmını oluşturan yere denilmektedir. Gülhane Parkı’nın girişi Çinili Köşk’ün ilerisinde bulunmaktadır. Çinili Köşk, Osmanlı döneminde bamyası ile ünlü olan Amasya süvarileri ile lahanası ile ünlü olan Merzifon süvarilerinin çeşitli müsabakalarda bulunduğu yermiş.
Gülhane Parkı’nın girişine gelindiğinde burada bulunan bir başka eser ile karşılaşılır. Bu yerin adı, II. Mahmut’un çeşitli geçit ve törenleri izlediği Alay Köşkü’dür. Alay Köşkü’nün aşağılarında Topkapı Sarayı’nın surlarına bitişik olarak Ayios Terapon bulunmaktadır. Gülhane Parkı içerisine girildiğinde ve deniz yönünde ilerlendiği takdirde Bizans İmparatorluğu’na ait olan bir dikilitaşla karşılaşılabilir. Bu dikilitaş Bizans İmparatorluğu’nun sayılı dikilitaşlarından biri olma özelliği taşımaktadır. Bizans İmparatorluğu’nun sayılı dikilitaşlarından biri olma özelliğini taşıyan bu dikilitaşa, Gotlar Sütunu adı verilmektedir. Bu sütun hakkında kesin olarak bilgilere ulaşılmamakla birlikte 3. yüzyıl sonlarında barbar bir topluluk olan Gotlara karşı kazanılmış bir zafer sonucunda dikilmiş olduğu bilinmektedir. Gotlar Sütunu’nun yakınlarında yine eski bir Bizans kalıntısı bulunmaktadır. Ancak bu kalıntı hakkında tatmin edici bilgilere ulaşılamamıştır. Bunun yanında burada bulunmakta olan Arkeoloji Müzesi’nin yanında Bizans Sarnıçları bulunmaktadır. Gülhane Parkı’nın üstünde yer alan ve içerisinde küçük bir cami bulunan bir yapı bulunmaktadır. Daha önceleri burada Topkapı Sarayı’na ait birçok köşk bulunmaktaydı. Ancak bu köşklerin yerinde şu an yalnızca bir köşk bulunmaktadır. Bu köşke Sepetçiler Köşkü adı verilmektedir. Bu köşke Sepetçiler Köşkü adı verilmesinin nedeni de bu köşkün, Sepetçiler Bölüğü tarafından yapılmış olmasıdır. Sepetçiler Köşkü’nün mimarı Davut Ağa’dır. Kısa bir zaman önce restore edilen ve deniz kenarında bulunmakta olan Sepetçiler Köşkü, Uluslararası Basın Merkezi olarak kullanılmaktadır.
Gülhane Parkı'nın Tarihi Önemi
Gülhane Parkı tarihi ve kültürel açıdan oldukça önemli bir yer olmaktadır. Bunun pek çok farklı sebebi bulunmaktadır. Ancak hiç şüphesiz bunun en büyük nedeni Mustafa Reşit Paşa’nın 1839 yılında Gülhane Hattı Hümayunu’nun yani Tanzimat Fermanı’nın burada ilan edilmesidir. Ferman biçiminde okunan bu belge gerçek adını okunmuş olduğu yerden almıştır. Gülhane Parkı’nın sahip olduğu bu önem buradan da rahatlıkla anlaşılabilmektedir. Gülhane Parkı, Osmanlı Dönemi ve Türk siyasi hayatı açısından bu denli önemli bir belgeye adını vermiş olması sebebi ile oldukça önemli bir tarihi yer olmaktadır. Gülhane Parkı bilindiği üzere Topkapı Sarayı’nın dış bahçesidir. Bu dış bahçede sıklıkla gül yetiştirilmiştir. Bu sebeple buraya Gülhane Parkı adı verilmiştir. Gülhane Parkı’nı bu denli tarihi ve önemli bir yer yapan, Türk siyasi hayatındaki ilk demokratikleşme hareketi niteliğinde olan Tanzimat Fermanı isimli belgenin burada halka ilan edilmesi olmaktadır. Tanzimat Fermanı isimli belge, Osmanlı Padişahlarından Abdülmecid dönemi içerisinde, 1839 yılında dönemin hariciye nazırı Mustafa Reşit Paşa tarafından halka ilan edilmiştir. Bu önemli olaydan yıllar sonra 1912 yılında, Gülhane Parkı yeniden düzenlendi ve halkın ziyaretine açık hale getirildi. Gülhane Parkı 163 dönüm büyüklüğünde bir alandır. Parkın girişinde İstanbul’a katkısı olmuş önemli şahsiyetlerin büstleri bulunmaktadır. Bunun yanında Gülhane Parkı’na girildikten sonra parkın içerisinde iki tarafı da ağaçlarla çevrili olan bir yol bulunmaktadır. Bu yolun etrafında ise yetişkinler için dinlenme alanları ve çocukların eğelenebileceği parklar bulunmaktadır. Gülhane Parkı oldukça büyük bir alan olduğu için Gülhane Parkı içerisinde gezilebilecek birçok yer bulunmaktadır. Gülhane Parkı içerisinde Boğaz’a doğru inen yerin yanında bir Aşık Veysel heykeli bulunmaktadır. Bu yolun üst kısmında da Romalılar döneminden kalma bir dikilitaş olan Gotlar Sütunu bulunmaktadır. Bu sütun hakkında tam ve kesin bilgilere ulaşılamasa da Gotlar Sütunu, Gülhane Parkı içerisine gelinince mutlaka gezilmesi gereken yerlerden biri olarak görülmektedir. Lale zamanlarında Gülhane Parkı da bu zamandan nasibini almakta ve ziyaretçilere çeşitli renklerden oluşan bir görsel şölen yaşatmaktadır. Eskiden Sarayburnu Parkı da Sirkeci demiryolu hattı ile Gülhane Parkı’na bağlıydı. Bu kısım 1958 yılında sahil yolu ile parktan ayrılmış oldu. Sarayburnu Parkı’nın da ilginç bir özelliği bulunmaktadır. Sarayburnu Parkı, Cumhuriyet’in ilanından sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün heykelinin dikilmiş olduğu ilk yer olma özelliğini taşımaktadır. Bu heykel 3 Ekim 1926 yılında Sarayburnu Parkı’na dikilmiştir. Heykel Avustralyalı bir mimar olan Kripel tarafından yapılmıştır. 1 Eylül 1928 tarihinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından Latin alfabesi halka ilk defa burada gösterilmiştir. Bunların yanı sıra Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün naaşı Ankara’ya götürülmeden önce 19 Kasım 1938 tarihinde Gülhane Parkı Sarayburnu bölümünde İstanbul’daki son tören yapılmıştır. Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın naaşının bulunmuş olduğu tabut 12 general tarafından alınmıştır. Bu açıdan da önemli bir yere sahip olan Gülhane Parkı oldukça önemli bir yerdir.
Gülhane Hattı Hümayunu (Tanzimat Fermanı) Hakkında Kısaca Bilgi
II. Mahmut’un ölümünden sonra Osmanlı tahtına Abdülmecid geçmiştir. Tahta geçen Abdülmecid, 1839 yılında Türk siyasi hayatının ilk demokratikleşme hareketi olarak değerlendirilebilecek Tanzimat Fermanı’nı ilan etmiştir. Tanzimat Fermanı yani Gülhane Hattı Hümayunu, Gülhane Parkı’nda 3 Kasım 1839 yılında dönemin dışişleri bakanlığı görevini yürütmekte olan Mustafa Reşit Paşa tarafından, halka ve dış ülkelerden gelen temsilcilere okunmuştur. Tanzimat Fermanı anayasa niteliğinde olmasa da anayasal nitelikte bir sözleşme olarak nitelendirilmektedir. Tanzimat Fermanı adından da anlaşılacağı üzere ferman niteliğinde bir belge olmaktadır. Bu da padişahın tek taraflı yapmış olduğu hukuki bağışlamalar anlamına gelmektedir. Tanzimat Fermanı’nda Osmanlı halkına pek çok temel hak ve özgürlük tanınmıştır. Tanzimat Fermanı içerisinde geçmekte olan bu temel hak ve özgürlüklerden başlıcaları mali güce göre vergi alınması (daha önceden mensubu olunan dine göre vergi alınmaktaydı) asker almada adalet, ceza yargılamasına ilişkin güvenceler, can güvenliği, mülkiyet hakkı, müsadere yasağı, eşitlik ilkesi, kanunların hazırlanması, kanunun üstünlüğü ilkesi, ırz ve namus dokunulmazlığıdır. Hukuki anlamda bu güvencelere uyulmadığına dair herhangi bir güvence bulunmuyor olsa da getirmiş olduğu temel hak ve özgürlükler bakımından bu ferman oldukça önemlidir.
Gülhane Parkı Restorasyonu ve İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi
Gülhane Parkı son zamanlarda oldukça harap ve kötü bir durumda bulunmaktaydı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2003 senesinde Gülhane Parkı restore edilmiştir. Bu yenileme ve onarım işlemlerinden sonra 2008 yılında Gülhane Parkı içerisine Has Ahırlar Binası’na İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi açılmıştır. Gülhane Parkı’na gelen pek çok kişiye bu müzeyi de gezmesi tavsiye edilmektedir. Bu sayede içinde birçok değerli eşyanın sergilenmiş olduğu İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi İstanbul’u ziyaret etmek için yurtiçinden ve yurtdışından gelen pek çok kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Buranın oldukça fazla ziyaretçi alıyor olmasının başlıca nedeni müze içerisinde sergilenmekte olan eserlerin niteliğinin yanında, İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi’nin Gülhane Parkı içerisinde olması olmaktadır.
"Gülhane Parkı" Hakkındaki Genel Yorumlar (0)